[BIN: 1118]

Dei frearlause menn

Oppskrift 1856 eller 1857 av Sophus Bugge etter Targjei Kosi, Vrådal, Kviteseid, Telemark .

1. Dei fann seg på så gali eitt rå
- Dei frearlause menn -
dei siglde seg ut dæn jolenott.
- De Angreis syninne av Norlandi
bede om freden -
2. Dei siglde seg ut på eitt liti skjer
i nie vintrar låg dei der.
3. Dei låg der så lengje
dei åt upp både segl å strengjir.
4. Dei åt upp balgjen av sitt svær
dæ va' så liti matevær.
5. Dei åt upp skoen av sin fot
dæ va' så liti matevon.
6. Dæn fyste gullterning på tavlbor rann
dæ falt på deires styringsmann.
7. Dei hoggji han sund i lytir sjau
dei kasta han i ei gryte å sau.
8. Dei auste dæ upp på eitt fat
dær kunne ingjen ete derav.
9. Dei auste upp livr å lungur
dei bar for kungssonen dæn unge.
10 .Du stend upp kungssonen frie
no blæse byrren dæn blie.
11. Eg bee te Gud å hellige ånd
no hev me ingjen styringsmann.
12. Dær kom ei jomfru i fremre stavn
eg ska vere dikkos styringsmann.

Ekstra opplysninger

Orig. ms. NFS M.Moe 17, s.6 ff

Reinskrift NFS S. Bugge III, 109 med overskrift Dei Frearlause Menn (meddelt af Targjei Targjeison Kosi i Vraadal).

Merknader og rettingar: 2.1 etter der står (ikke dær); 4.1 balgjen er retta til balgji; 4.2 og 5.2 dæ er retta til ?? i margen står slire av sin kniv - lite mate i; etter str. 5 står saa vilde de æde hverandre op og kasted Lod om hvem der først skulde til; 8.2 er retta til dei kunne ikkje ete av; over str. 10 står De fik Vind; 11.1 er retta til me bee um Gud...; over str. 12 står Jomfru Maria sette seg...; under oppskrifta står (De kom vel til Lands og fik Naade for sine svære Synder).

Prenta i S.Bugge GnF 1858 nr. 17 s. 84.
Prenta i DgF IX s.201-02, eiskilde strofer.
Moltke Moe har i 1882 skrive opp følgjande etter Liv Bratterud, Bø, Telemark :
Liv Bratterud tror at have hørt visen om Dei frealause menn (Bugge, nr. 17). Ianledning af sidste vers sagde hun: Dæ va nå ingja jomfru, dæ, dæ va ein engjill.

Det går fram av S.Bugge's handeksemplar av GnF at han har høyrt visa av fleire kvedarar: Ved str. 1 står Tarbjønn Kvæven Dei ville' kje tru på Gud; str. 2.1 seg inn på eitt skjer (Asgjær Bergl.); 3.1 sat (Asgj. Bergl. ); 4.1 balgen (Brodersøn af Targjei) bali (Fadern Tarbjønn); 5.1 skoren (Asgj. Bergl.); 5.2 de va' so liti ei matavon (Asgjær Bergland) matavon G.F (Gunnvor Folleigdalen) og (Bend(ik) (Felland) Sveigd(alen);
Etter str. 5 står str. 6 og 6b:
Dei aat upp sliri av sin kniv
der va' saa liti mate i. mate deri, Gunnvor og Tarbjønn
Dei kasta gulltærning ve tavlebor
dei ville sjå kven skulli ha' deri. (Tarbjønn)
8.2 dei/han kunne ikkje (Tarbj.); 11.1 Hjelpe os (Tarbjønn), Mi be'e um; 12,1 Jomfru Maria sette seg.
Brodersøn af Targjei Kosi gav flgd. Omkvæd:
- Dei norklædde menn -
- Dei Allegrevne sønner av Norlånde
bede om fred
Faderen Tarbjønn:
- De Alegrevens sønner af Låland
bede om freden -
(med det Omkvæd havde han læst Visen i Kjæmpebogen, sagde han).
Bendik Sveigdalen:
- Dei norklædde menn -
- Dei Angreims sønir av Låland
bede om freden -
Asgjær Bergland i Skafsaa:
- Dei Frearlause mænd -
- De Alegrevens sønner av Lollånd
beder om freden -
Bendik Sveigdalen havde hørt Visen for mange Aar siden af en Kone paa Vistad (i Mo); der stod i Visen, sagde han:
- Dei åt kjøte av Kvorares' sie
og Dei åt kjøt av kvorares armar.
Alle døde, mente han med Bestemthed.

S.Bugge har og sett til språklege merknader.