Balladeoppskrift (TSB: d432, BIN: 2135)

[BIN: 2135]

Bendik og Årolilja

Oppskrift 1864 av Sophus Bugge etter Eivind Talleivson Hougjen, Eidsborg, Telemark .

1.	[ Bendik rid at] Selando [ville han] skode [møy] [han va' inkji lagji te atte koma] [derfyr så laut han døy.] - Årolilja¹ [kvi søve du so lengji]-
	¹Hårolilja
2.	(Bendik rid at Selando ville han skode viv han va' inkji lagji te atte koma derfyr so let han liv.]
3.	[Han va' inkji i kongens] gare [meire hell månar tvo] [han] la seg te [me kongens] dåtteri [i so store] elskov.
4.	[Kongen] byggjer² [gullbrautinne både bratte å breie den som tore gullbrautinne trøa han skall ette] våndom [leite.]
	²lot byggje
5.	[Kongjen byggjer gullbrautinne både bratte å håge den som tore gullbrautinne trøa han skall live låte.]
6.	[Ti svara unge Bendik han sto inkji langt ifrå eg tor gullbrautinne trøa ferutta kongens rå.]
7.	[Um dagjen rid Bendik i skogjen ut å veier den ville hind um notti søv han hjå jomfrua unde de kvite lin.]
8.	[Um dagjen rid Bendik i skogjen ut å veier den ville rå um notti søv han hjå jomfrua de gelder hans live på.]
9.	[Eg] tikje so [nær eg site] jå deg [som eg sat uti solskin bjarte nær eg å du me skyljast at] [då] rivnar bå hug [å hjarta.]
10.	[Eg tikje so nær eg site jå deg som eg sat uti solskin bjarte nær eg å du me finnast at då gleast bå hug å hjarta.]
11.	[Eg tikje so vent um dit gule hår] som epli dei dryp or³ [kviste] [sæl er den som] må deg⁴ [få] [Gud bedre den som skal misse.]
	³epla dei renn på
	⁴sku' deg
12.	[Inn kom kongens liten smådreng seie han tiend ifrå Bendik trør gullbrautinne ferutta kongens rå.]
13.	[De va' danske kongen han slær sin neve mot bor Bendik skal inkji live njote um eg vann all] verdens [jor.]
14.	[Lunde kyrkje i Skåne den er tekte me bly Bendik skal inkji live njote um den va'⁵ tri gånger ny.]
	⁵vor?
15.	[Lunde kyrkje i Skåne den er tekte me gull Bendik skal inkji live njote um den va'⁶ tri gånger full.]
	⁶vor?
16.	[Dei ba fyr han unge Bendik so mange som⁷ hadde mål fuglen på] vilde⁸ [kvisten å] dyri [på skogjin låg.]
	⁷adde dei som
	⁸villan
17.	[Dei ba fyr han unge Bendik alt de som⁹ hadde liv trei oto skogjen å blomann i fagraste li.]
	⁹alle dei som
18.	[Dei ba fyr han unge Bendik] alle dei [som bea kunne mannen ifrå] manheimen¹⁰ [å fiskjen på havsens bunne.11]
	¹⁰maneimen 11 bunnar
19.	[Inn kom ho Årolilja falt fyri sin faer på kne høyre du de] min sæle¹² [faer fangjen so gjeve du me.] 12 du sælaste
20.	[Gakk burt ifrå meg Årolilja eg vi' deg inkji høyre de samer so ille mitt goe sver i kvindeblo at] røire¹³. 13 røre
21.	[Inn kjem] hun¹⁴ [danske droningji tårinne rann på kinn eg bed deg kjære herren min at du vil vita meg bøn.] 14 ho den
22.	[Du tok meg ut av] min¹⁵ [fairs går ferutta min faers rå kvor den bøn som eg deg ba sille alltid vera ja. 15 mitt
23.	[Kvor den bøn som du meg bed skal alltid vera ja ferutta Bendik at live njote¹⁶ de gjeng eg alli frå.] 16 foruden Bendik han sku' live låte
24.	[Gakk burt ifrå meg Årolilja du gret inkji fyr me leng eg tikje] hjartae [i meg verkjir nær eg ser dine tårir renn.]
25.	[Sunnan fyri kyrkja der laut han Bendik døy mitt upp i] høielofte¹⁷ [der sprakk] hun hans¹⁸ [vene møy.] 17 høgan 18 hånoms
26.	[Sunnan fyri kyrkja der let han Bendik liv mitt upp i høielofte der sprakk hun hans vene viv.]
27.	[Ho gjekk seg fram på kyrkjegolv¹⁹ bar ljos på altarbor då] sprak²⁰ [belti av Årolilja å] hjartae [flaut i blo.] 19 Fram kjæm ho Hårolilja 20 spratt
28.	Så la dei han Bendik sunnan²¹ [å Årolilja] noran [der voks upp å deires grefti tvo fagre liljeblomar.]
29.	[Der voks upp å deires grefti tvo fagre] liljegreinar²² [dei krøktes ihop ivi kyrkje]tårne [der stend dei kongen til meinar.] 22 greinir
30.	[Der voks upp å deires grefti tvo fagre liljerunnar dei krøktes ihop ivi kyrkje]tårne [der stend dei kongen til domar.]
31.	[Hadde eg vist detta igår at] elskov [ha vori so kjær inkji ha Bendik sitt live låti fer alt de på jori er.]

Ekstra opplysninger

Orig. ms. NFS Sophus Bugge VI, s. 85ff med overskrift: Bendik og Årolilja.

(Meddelt af Eivind Talleivson Hougjen, Søn af Talleiv Dalastøyl i Smørkleppgrend, i Eidsborg 1864, han var født i Smørkleppgrend og havde lært Visen af Ejil Midbø. Eivinds Broder Olav havde opskrevet Visen efter Eivinds Dictat, og denne skriftlige Optegnelse (hvori enkelte Udtryk vare forklared i Anmærkninger) var i det hele riktigere og stemmer næsten overalt nærmere med Landstads Tekst end Eivinds mundtlige Meddelelse til mig: alle Afvigelser i denne anføres ikke.)

Merknader: Strofene er fyllt ut frå Landstad 1853, nr. LX, s. 526, etter tilvising av S. Bugge. variasjonane skriv seg frå den munnlege overleveringa, der desse skil seg ut frå diktaten. Str. 1,5: etter strofa står: I det skrevne Hefte stod Årolilja, men Eivind sagde Hårolilja.
str. 18,3 over maneimen står: saa sagde og Olav Lofthus
str. 20: under strofa står: I det skrevne Hefte Ordenen som hos Landstad, Eivind mundtlig Vers 19-20 foran 16-18.
str. 24: etter strofa står: ikke Einind mundtlig
str. 28,1: etter lina står: ikke: fyri